
สุขภาพจิตพนักงาน ปัญหาซ่อนเร้นที่ต้องระวัง
- 24/01/23
วิถีการทำงานของพนักงานในยุคนี้ มีหลากหลายปัจจัยที่ทำให้เกิดความเครียดสะสมและปัญหาสุขภาพจิตต่าง ๆ มากมาย ซึ่งปัญหาสุขภาพจิตพนักงานที่เกิดขึ้น ส่งผลกระทบทั้งต่อชีวิตส่วนตัวของพนักงานและชีวิตการทำงาน เป็นปัญหาซ่อนเร้นที่ในฐานะองค์กรหรือสถานที่ทำงานเองก็ไม่ควรมองข้าม
เมื่อทรัพยากรมนุษย์คือทรัพยากรที่สำคัญที่สุดในการทำงาน และในฐานะของกลุ่มคนที่ทำร่วมกันทำงานแล้ว องค์กรจะมีบทบาทช่วยเหลือพนักงานอย่างไรได้บ้าง มาทำความเข้าใจปัญหาและวิธีจัดการในบทความนี้
สุขภาพจิตพนักงาน ปัญหาที่ถูกละเลยมานาน
ปัญหาสุขภาพจิตเป็นภาวะที่เกิดขึ้นเฉพาะบุคคล เป็นเรื่องของความรู้สึกและไม่ได้มีบาดแผลหรืออาการทางร่างกายที่แสดงออกโดยชัดเจน ด้วยเหตุนี้ ปัญหาสุขภาพจิตพนักงานจึงมักถูกมองข้ามไป
อย่างไรก็ตาม จากสถิติที่ผ่านมา มีคนทำงานมากถึง 1 ใน 5 ที่ประสบปัญหาสุขภาพจิต และมีมากถึง 1 ใน 20 คนของคนวัยทำงานที่ต้องประสบกับปัญหาสุขภาพจิตขั้นรุนแรง ทั้งภาวะซึมเศร้า ภาวะอารมณ์สองขั้ว (Biporlar Disorder) ภาวะวิตกกังวล (Anxiety Disorders) ภาวะย้ำคิดย้ำทำ (Obsessive Compulsive Disorder) ภาวะหมดไฟ (Burnout) และอื่น ๆ นอกจากนี้ บริษัทประกันยังระบุว่า ความเสี่ยงทางอารมณ์หรือจิตใจเป็นหนึ่งในค่าใช้จ่ายอันดับต้น ๆ ของแผนการรักษาพยาบาลที่บริษัทหรือนายจ้างจัดหาให้
แน่นอนว่า ปัญหาสุขภาพจิตที่พนักงานประสบส่งผลโดยตรงต่อสุขภาพและคุณภาพชีวิตของพนักงาน ทั้งนี้ ในมุมของธุรกิจหรือบริษัท สุขภาพจิตของพนักงานที่ย่ำแย่ก็ยังเป็นหนึ่งในสาเหตุหลักของการลางาน การเปลี่ยนงาน และยังทำให้ผลิตภาพหรือ Productivity ของบริษัทลดต่ำลง
ปัญหาสุขภาพจิตที่ซ่อนเร้นในการทำงาน
ปัญหาสุขภาพจิตพนักงานที่อาจเกิดขึ้นในที่ทำงาน
ขอบคุณภาพจาก championhealth.co.uk
ความเหนื่อยและความเครียดจากการทำงานสามารถทำให้เกิดปัญหาสุขภาพจิตต่าง ๆ ตามมา โดยสำรวจในปี 2022 พบข้อมูลที่น่าสนใจ ได้แก่
– 58% ของคนทำงานประสบกับภาวะวิตกกังวลอ่อน ๆ โดย 1 ใน 4 ได้รับการวินิจฉัยทางคลินิกว่ามีภาวะวิตกกังวล (Symtoms of anxiety)
– 52% ของคนทำงานประสบกับภาวะซึมเศร้าหรือ Depression เล็กน้อย โดยกว่า 1 ใน 5 ได้รับการวินิจฉัยว่ามีภาวะซึมเศร้า (Symptoms of depression)
– 67% ของลูกค้ามีภาวะเครียดระดับปานกลางถึงเครียดจัด จากภาระงานที่หนักเกินไปและความเครียดในที่ทำงาน
นอกจากนี้ ยังมีปัญหาสุขภาพจิตพนักงานอย่าง ภาวะหมดไฟหรือเบิร์นเอาต์ ที่เป็นอีกปัญหาสุขภาพจิตที่มีต้นตอสาเหตุจากสถานที่ทำงาน
ปัจจัยในที่ทำงานที่อาจทำให้เกิดปัญหาสุขภาพจิตพนักงาน
สำหรับปัจจัยในที่ทำงานที่อาจส่งผลให้พนักงานเกิดปัญหาสุขภาพจิตต่าง ๆ ได้นั้น องค์การอนามัยโรค (WHO) ก็ได้ระบุปัจจัยต่าง ๆ เหล่านี้ ที่ทุกองค์กรควรให้ความสำคัญ ไม่ว่าจะเป็น…
– ภาระงานที่หนักหนาเกินไป (Workloads)
– การขาดอำนาจในการจัดการงานอย่างอิสระ
– ระยะเวลาการทำงานที่ยาวนานเกินไป โดยที่ไม่มีการหยุดพัก
– ขอบเขตงานที่ไม่ชัดเจน
– การเหยียดเพศ เหยียดความสามารถ เหยียดเชื้อชาติ สถานบันการศึกษา
– ความรุนแรงทั้งจากการคุกคาม การข่มขู่ การรังแก
– ความรู้สึกโดดเดี่ยว แปลกแยกจากทีม
เมื่อสุขภาพจิตของพนักงานดีพร้อม ประโยชน์จะตกที่ทุกคน
เมื่อพนักงานมีสุขภาพจิตที่ดี พนักงานก็ย่อมมีแรงใจและแรงกายในการดูแลตัวเอง รวมไปถึงมีจิตใจที่พร้อมสำหรับการทำงาน ช่วยเพิ่มศักยภาพในการทำงานและการผลิตให้กับองค์กรอย่างไม่ต้องสงสัย
– เพิ่มผลิตภาพหรือ Productivity ในการทำงานให้กับบริษัท
– ลดอัตราการเปลี่ยนงานหรือลาออก รักษาพนักงานเดิมได้นานขึ้น
– ลดค่าใช้จ่ายที่เกี่ยวข้อง จากการขาดงาน การหาพนักงานใหม่
และเพื่อให้องค์กรตระหนักถึงผลกระทบของปัญหาสุขภาพจิตพนักงาน WHO ก็ได้ทำสำรวจและประเมินปัญหาสุขภาพจิตเป็นมูลค่า นั่นคือ ภาวะซึมเศร้าและภาวะวิตกกังวลของพนักงานทำให้ Productivity การทำงานลดลงเป็นมูลค่ากว่า 1 ล้านล้านดอลลาร์สหรัฐ ทั้งนี้ จากงานวิจัยเดียวกันก็ประเมินได้ว่า ทุก ๆ 1 ดอลลาร์สหรัฐที่องค์กรใช้กับการจัดการปัญหาสุขภาพจิตพนักงาน ช่วยให้ได้กำไรกลับมา 4 ดอลลาร์สหรัฐ
เมื่อขยับแว่นมามองในระดับองค์กรแต่ละองค์กรแล้ว การส่งเสริมให้พนักงานมีสุขภาพจิตที่ได้ ไม่ว่าอย่างไรก็ส่งผลดีต่อองค์กร แล้วบริษัทหรือองค์กรจะนโยบายเพื่อสนับสนุนสุขภาพจิตของพนักงานได้อย่างไรบ้าง?
บริษัทและองค์กรจะช่วยส่งเสริมสุขภาพจิตพนักงานได้อย่างไร
จุดเริ่มต้นการส่งเสริมสุขภาพจิตพนักงานอย่างง่าย ๆ และเริ่มได้ทันทีผ่านการสร้างความสัมพันธ์ที่ดีในองค์กร โดยเฉพาะในบทบาทของเจ้าของกิจการ หัวหน้างาน การทักทายและสอบถามเรื่องราวความเป็นไปในชีวิต หมั่นสังเกตและถามไถ่สารทุกข์สุกดิบของพนักงานก็จะช่วยลดความตึงเครียด และเป็นการเปิดโอกาสให้พนักงานกล้าที่จะปรึกษาปัญหามากขึ้น
สำหรับแนวทางในการจัดการส่งเสริมสุขภาพจิตที่ดีในที่ทำงานอย่างจริงจัง ก็มีแนวทางมาฝาก 5 แนวทางเริ่มต้นได้ง่าย ๆ ได้แก่
1. เข้าใจสถานการณ์ปัญหาสุขภาพจิตในองค์กร
เชื่อว่า ฝ่ายบุคคลหรือองค์กรใดก็ตามที่กำลังอ่านบทความนี้อยู่ คงตระหนักความสำคัญของปัญหาสุขภาพจิตพนักงานกันเบื้องต้นอยู่แล้ว ทั้งนี้ หากต้องการสำรวจภาวะสุขภาพจิตภายในองค์กร อาจเริ่มต้นง่าย ๆ ด้วยการใช้แบบประเมินความเครียด (ST-5) หรือคำถามประเมินความเครียด 5 ประการ ได้แก่
1. มีปัญหาการนอน นอนไม่หลับหรือนอนมาก
2. มีสมาธิน้อยลง
3. หงุดหงิด / กระวนกระวาย / ว้าวุ่นใจ
4. รู้สึกเบื่อ / เซ็ง
5. ไม่อยากพบปะผู้คน
หรือหากใช้โปรแกรมผู้ช่วย Employee Assistance Program (EAP) ที่เป็นแอปพลิเคชันคอยสอบถามอารมณ์ความรู้สึกของพนักงานในแต่ละวัน เพื่อประเมินความเครียดและปัญหาสุขภาพจิต พร้อมแจ้งเตือนปัญหาให้กับฝ่ายบุคคลหรือองค์กร
2. มีสวัสดิการที่เกี่ยวข้องกับปัญหาสุขภาพจิต
ทางที่บริษัทหรือองค์กรจะจัดการกับปัญหาสุขภาพจิตได้โดยตรง ก็คือ การออกนโยบายและสวัสดิการสุขภาพที่ช่วยส่งเสริมสุขภาพจิตของพนักงานอย่างเป็นรูปธรรม ซึ่งสามารถทำได้หลายทาง ไม่ว่าจะเป็นประกันสุขภาพที่ครอบคลุมการรักษาสุขภาพจิต เงินช่วยค่ารักษาพยาบาล มีนักจิตวิทยาให้พนักงานปรึกษา มีโปรแกรมผู้ช่วยพนักงานที่ส่งเสริมสุขภาวะกายและใจ หรือจัดมุมพักผ่อน/มุมเล่นเกมคลายเครียดในออฟฟิศ
3. ใช้โปรแกรมผู้ช่วย Employee Assistance Program (EAP)
SAKID โปรแกรมผู้ช่วยพนักงาน ช่วยดูแลสุขภาพพนักงานอย่างครบองค์
ฟังก์ชันหลัก ๆ ของ SAKID โปรแกรมผู้ช่วยพนักงานหรือ Employee Assistance Program (EAP) คือ การนำมาดูแลสุขภาวะกายและใจของพนักงาน ส่งเสริมให้พนักงานมีพฤติกรรมการใช้ชีวิตที่ดีต่อสุขภาพมากขึ้น ไม่ว่าจะเป็น
– การสอบถามอารมณ์ความรู้สึกในแต่ละวัน
– การ “สะกิด” ให้พนักงานออกกำลังกาย ลุกขึ้นไปดื่มน้ำ มอบหมายภารกิจให้เดิน ฯลฯ
– ช่วยประเมินความเสี่ยงสุขภาพด้านต่าง ๆ รายงานออกมาเป็น Report ให้องค์เห็นปัญหาอย่างชัดเจน
– มีฟีเจอร์ที่เชื่อมต่อกับนักจิตวิทยา นักควบคุมอาหาร และนักวิทยาศาสตร์การกีฬาให้พนักงานปรึกษา
ดูฟีเจอร์ของ SAKID ทั้งหมด ที่นี่
4. ส่งเสริมวัฒนธรรมการสื่อสารที่ตรงไปตรงมา
หนึ่งในปัจจัยที่ทำให้คนทำงานมีความเครียดจนอาจส่งผลต่อสุขภาพจิตต่าง ๆ คือ ความรู้สึกโดดเดี่ยว รู้สึกว่าต้องรับผิดชอบหรือเผชิญปัญหาอยู่คนเดียว
วิธีการจัดการกับปัญหาในข้อนี้ คือ “การสื่อสาร” องค์กรหรือหัวหน้างานควรหมั่นสอบถามความเป็นไปของงาน สอบถามถึงปัญหาและเสนอทางช่วยเหลือ หรือในปัจจุบัน บริษัท Startup หลายแหล่ง มักจัดเซสชันประชุมสั้น ๆ ที่เรียกว่า “Check-in” ขึ้นเพื่อพูดคุย สอบถามความเป็นไปต่าง ๆ ในทุก ๆ วันหรือสัปดาห์ละครั้ง หรือจัดเซสชันรับฟีดแบก-ปรึกษาปัญหาเดือนละครั้ง เพื่อส่งเสริมวัฒนธรรมการสื่อสาร
5. ส่งเสริมการดูแลสุขภาพกายและใจ
บริษัทหรือองค์กรสามารถจัดกิจกรรมส่งเสริมสุขภาพแบบครบองค์ให้กับพนักงานได้ง่าย ๆ เริ่มจากกิจกรรมที่จัดได้เรื่อย ๆ ในออฟฟิศเพื่อเปลี่ยนบรรยากาศหรือสร้างความสัมพันธ์ในองค์กร เช่น Company Dinner ปาร์ตี้เล็ก ๆ ทุกวันศุกร์ หรือกิจกรรมออกกำลังกาย/ทำกิจกรรมสนุก ๆ ประจำเดือน
เกมภารกิจสะกิดสุขภาพส่วนตัวจาก SAKID นับจำนวนก้าวเดิน
หรือจัดกิจกรรมส่งเสริมสุขภาวะโดยเฉพาะ ยกตัวอย่างเช่น
– กิจกรรมส่งเสริมสุขภาพจิต เช่น อบรมสอนการหายใจ-การทำสมาธิ อบรมวิธีรับมือและจัดการอารมณ์ในชีวิตประจำวัน
– กิจกรรมส่งเสริมสุขภาพกาย เช่น กิจกรรมลดน้ำหนัก กิจกรรมออกกำลังกาย กิจกรรมพักเบรกยืดเหยียดร่างกาย
– มอบหมายภารกิจดูแลสุขภาพที่เน้นการสร้างพฤติกรรมจาก SAKID เช่น เกมภารกิจสะกิดสุขภาพส่วนตัว แข่งขันกับเพื่อนในทีมด้วย สะกิดแก๊ง เกมภารกิจปรับการทานอาหารเฉพาะบุคคล กิจกรรมสะสมคะแนนความสุขในทุกวัน ฯลฯ
สรุป
เรื่องของสุขภาพจิตก็ไม่ได้มีความสำคัญน้อยไปกว่าเรื่องของสุขภาพกาย ในฐานะองค์กรหรือบริษัทเองก็ไม่ควรมองข้ามการส่งเสริมและสวัสดิการที่ช่วยส่งเสริมสุขภาพจิตที่ดีให้กับพนักงาน ซึ่งในบทความนี้ ได้แชร์แนวทางสำหรับองค์กรไว้ ไม่ว่าจะเป็นการตระหนักถึงปัญหา สวัสดิการที่เกี่ยวข้อง โปรแกรมและไอเดียจัดกิจกรรมส่งเสริมสุขภาพจิตพนักงานต่าง ๆ
หวังว่า บทความนี้หรือ SAKID จะสามารถช่วยให้คุณสามารถส่งเสริมสุขภาพกายและใจของพนักงานให้ดีขึ้นได้
บทความที่น่าสนใจ

เมื่อพนักงานสูญเสีย Passion ในงาน: วิธีจุดประกายแรงบันดาลใจในที่ทำงานอีกครั้ง
โดยทั่วไปหมายถึงแรงผลักดันอย่างแรงกล้าที่ทำให้เรามุ่งมั่นและเต็มใจอุทิศตนให้กับกิจกรรมใดกิจกรรมหนึ่งอย่างต่อเนื่องและทำอย่างเต็มกำลังความสามารถ (Vallerand, 2015) โดย Passion ในการทำงาน (Work passion) คือ สภาวะทางจิตใจที่บุคคลรู้สึกกระตือรือร้น ยินดี และเต็มใจที่จะอุทิศเวลา พลังกาย พลังใจ ให้กับการทำงาน จนรู้สึกว่างานเป็นส่วนหนึ่งที่มีคุณค่าในชีวิต (Vallerand et al., 2003) และในทางจิตวิทยาอุตสาหกรรมและองค์การแบ่ง passion ออกเป็น 2 ประเภท คือ harmonious passion และ obsessive passion

บูธประชาสัมพันธ์แอพสะกิด ที่การไฟฟ้านครหลวง เขตมีนบุรี
บูธประชาสัมพันธ์แอพสะกิด ที่การไฟฟ้านครหลวง เขตมีนบุรี
เมื่อวันที่ 16 มิถุนายน 2566 Sakid ได้ออกบูธประชาสัมพันธ์แอพสะกิดให้กับการไฟฟ้านครหลวง เขตมีนบุรี ในกิจกรรม Fun for Fit เพื่อแนะนำการเข้าร่วมโครงการ “MEA เบิร์นเกินร้อย” เปิดศึกการแข่งกันระหว่างทีมเพิ่มการเผาผลาญแคลอรี ด้วยการส่งภารกิจสุขภาพผ่านแอพสะกิด และลุ้นรับของรางวัลในแต่ละเดือน

WORKSHOP Happy Heart
กิจกรรม “กินอยู่อย่างไร ให้ห่างไกลโรคหัวใจ”
เมื่อวันที่ 6 ธันวาคม 2565 SAKID ได้จัดกิจกรรม Workshop Online “กินอยู่อย่างไร ให้ห่างไกลโรคหัวใจ” ให้กับบริษัทTACC โดยนักกำหนดอาหารจะพาสำรวจตัวเองและความเข้าใจเกี่ยวกับโรคหัวใจ และการปรับพฤติกรรมการเลือกอาหารให้สอดคล้องกับโรคหัวใจ

Workplace Ergonomics Workshop
กิจกรรม Workshop “”Workplace Ergonomics Workshop”
เมื่อวันที่ 11 ธันวาคม 2567 SAKID ได้จัดกิจกรรม Workshop “กายศาสตร์ในการทำงาน” โดยนักกายภาพบำบัดที่จะมาสอนความรู้เรื่องการจัดท่านั่งในการทำงาน อาการที่ส่งสัญญาณของออฟฟิศซินโดรมและวิธีในการป้องกันการบาดเจ็บกล้ามเนื้อในระยะยาว สาเหตุของการกระทำที่ทำให้เกิดอาการบาดเจ็บ เมื่อย ล้า ให้บรรเทาลง ปรับท่าแก้ปัญหาไหล่ห่อ คอยื่น ท่ากายบริหารที่สามารถทำได้ในที่ทำงานเพื่อคลายกกล้ามเนื้อ

Happinometer เครื่องมือวัดความสุขได้ง่าย ๆ ด้วยตัวคุณเอง
หลายต่อหลายครั้งที่เราทำงานไปเรื่อย ๆ แล้วเกิดความเครียดสะสมโดยไม่รู้ตัว ชวนมาทำแบบประเมินวัดความสุขกับ Happinometer กัน โดยแบบประเมินนี้เหมาะกับคนทำงาน

WORKSHOP คลาสโยคะ
กิจกรรม Workshop “คลาสโยคะ”
ตั้งแต่วันที่ 20 กรกฎาคม 2566 – 21 กันยายน 2566 SAKID ได้จัดกิจกรรม Workshop “คลาสโยคะ ” กันทุกสัปดาห์เป็นสวัสดิการที่เสริมสร้างร่างกายให้แข้งแรง โดยนักวิทยาศาสตร์การกีฬามาเป็นครูสอนโยคะที่จะพาพนักงานบริษัท ROCHE มายืดเหยียดร่างกายให้ผ่อนคลายเมื่อยจากการนั่งทำงานและเสริมสร้างกล้ามเนื้อให้มีความยืดหยุ่นอีกด้วย