มาตรฐานโรงอาหาร สำหรับองค์กร มีอะไรบ้าง
- 11/10/25
โรงอาหารคือหัวใจสำคัญของสุขภาพพนักงานในองค์กร โดยเฉพาะในโรงงานหรือสถานประกอบการที่มีพนักงานจำนวนมาก การดูแลคุณภาพอาหารไม่ใช่แค่เรื่อง “อร่อย” แต่คือการลงทุนระยะยาวในสุขภาพ ผลผลิต และความยั่งยืนขององค์กร
จากข้อมูลของกรมอนามัย (2566) พบว่า พนักงานที่รับประทานอาหารในโรงอาหารที่ผ่านเกณฑ์สุขาภิบาลมีความเสี่ยงต่อโรคระบบทางเดินอาหารและโรคเรื้อรังต่ำกว่าถึง 40% เมื่อเทียบกับโรงอาหารทั่วไป
มาตรฐานโรงอาหารคืออะไร
มาตรฐานโรงอาหาร (Canteen Standard) หมายถึง เกณฑ์ด้านสุขาภิบาล คุณค่าทางโภชนาการ และสิ่งแวดล้อมที่สถานประกอบการต้องปฏิบัติตาม เพื่อให้พนักงานได้รับอาหารที่สะอาด ปลอดภัย และดีต่อสุขภาพ
องค์ประกอบหลักของมาตรฐานโรงอาหารแบ่งเป็น 3 อย่าง
1. สุขาภิบาลอาหาร ครัวสะอาด วัตถุดิบปลอดภัย ปรุงสุกทั่วถึง
2. โภชนาการ มีเมนูสุขภาพ ลดหวาน มัน เค็ม และเพิ่มผักผลไม้
3. สิ่งแวดล้อม มีระบบจัดการขยะ น้ำเสีย และลดการใช้พลาสติก
มาตรฐานโรงอาหาร ที่ต้องควรรู้จัก
ก่อนที่องค์กรจะยกระดับโรงอาหารให้ได้มาตรฐาน จำเป็นต้องเข้าใจว่า “มาตรฐานโรงอาหาร” ในประเทศไทยมีหลายรูปแบบ แต่ละแบบมีจุดเน้นและเกณฑ์ที่แตกต่างกัน ตั้งแต่การดูแลสุขาภิบาลพื้นฐานไปจนถึงการส่งเสริมโภชนาการและสิ่งแวดล้อม โดยทั้งหมดมีเป้าหมายเดียวกัน คือ “ให้อาหารที่พนักงานได้รับปลอดภัย มีคุณภาพ และส่งเสริมสุขภาพอย่างยั่งยืน”
1. Clean Food Good Taste – อาหารสะอาด รสชาติอร่อย
หน่วยงานที่รับผิดชอบ: กรมอนามัย กระทรวงสาธารณสุข
จุดเด่น: มุ่งเน้นอาหารสะอาด ถูกสุขลักษณะ และรสชาติดี
เกณฑ์หลัก:
• ผู้ปรุงอาหารต้องผ่านอบรมสุขาภิบาลอาหาร
• ใช้วัตถุดิบสดใหม่ ปรุงสุกใหม่ทุกมื้อ
• มีน้ำสะอาดและภาชนะถูกสุขลักษณะ
• ผ่านการตรวจจากเจ้าหน้าที่สาธารณสุขประจำพื้นที่
ประโยชน์สำหรับองค์กร: เพิ่มความมั่นใจให้พนักงานเรื่องความสะอาดและปลอดภัยของอาหาร
2. Healthy Canteen – โรงอาหารสุขภาพดี ใส่ใจสุขภาพ
หน่วยงานที่รับผิดชอบ: กรมอนามัย กระทรวงสาธารณสุข
จุดเด่น: ส่งเสริมให้พนักงานรับประทานอาหารครบ 5 หมู่ ลดหวาน มัน เค็ม
เกณฑ์หลัก:
• มีเมนูสุขภาพ เช่น ผักสด ผลไม้ และโปรตีนไม่ติดมัน
• ให้ข้อมูลโภชนาการ (พลังงาน โซเดียม) ในเมนู
• ไม่มีอาหารทอดซ้ำหรือน้ำมันเก่า
• มีระบบสุขาภิบาลและตรวจคุณภาพอาหารประจำเดือน
ประโยชน์สำหรับองค์กร: ช่วยลดความเสี่ยงโรคไม่ติดต่อเรื้อรัง (NCDs) และสร้างวัฒนธรรมการกินดีอยู่ดีในองค์กร
3. SAN Certified – สะอาด ปลอดภัย ได้มาตรฐาน
หน่วยงานที่รับผิดชอบ: กรมอนามัย ร่วมกับเครือข่าย Sanitation Accountability Network
จุดเด่น: เน้นการบริหารจัดการสุขาภิบาลในภาพรวมของโรงอาหาร
เกณฑ์หลัก:
• ตรวจสอบระบบสุขาภิบาลทั้งกระบวนการ ตั้งแต่วัตถุดิบจนถึงภาชนะ
• ตรวจคุณภาพน้ำดื่มและน้ำใช้
• แยกพื้นที่อาหารสุก-ดิบชัดเจน
• มีระบบติดตามผลและ QR Code ตรวจสอบได้
ประโยชน์สำหรับองค์กร: เป็นการรับรองมาตรฐานสุขาภิบาลระดับสูงที่ใช้ได้ทั้งโรงงานและสถาบันการศึกษา
4. Food Safety – อาหารปลอดภัย มั่นใจได้มาตรฐาน
หน่วยงานที่รับผิดชอบ: กระทรวงสาธารณสุข
จุดเด่น: ครอบคลุมทุกประเภทสถานประกอบการอาหาร เน้นการป้องกันการปนเปื้อน
เกณฑ์หลัก:
• ระบบ HACCP หรือ GMP ขั้นพื้นฐาน
• ตรวจสอบการเก็บวัตถุดิบและการควบคุมอุณหภูมิ
• ผู้ประกอบการต้องมีใบอนุญาตจำหน่ายอาหาร
• มีการสุ่มตรวจสารตกค้างและเชื้อจุลชีพในอาหาร
ประโยชน์สำหรับองค์กร: เสริมความน่าเชื่อถือและความปลอดภัยของอาหารในทุกขั้นตอน
| มาตรฐาน | จุดเน้น | หน่วยงานรับรอง | เหมาะสำหรับ | เกณฑ์หลัก (สรุป) |
|---|---|---|---|---|
| Clean Food Good Taste อาหารสะอาด รสชาติอร่อย | สุขาภิบาลอาหาร + รสชาติ | กรมอนามัย กระทรวงสาธารณสุข | โรงอาหารหรือร้านอาหารทั่วไปในองค์กร | ผู้ปรุงผ่านอบรมสุขาภิบาล, ใช้วัตถุดิบสดใหม่, ปรุงสุกใหม่ทุกมื้อ, น้ำสะอาด และตรวจสุขาภิบาลประจำ |
| Healthy Canteen โรงอาหารสุขภาพดี ใส่ใจสุขภาพ | โภชนาการครบ ลดหวาน–มัน–เค็ม | กรมอนามัย กระทรวงสาธารณสุข | โรงงานหรือองค์กรขนาดกลาง–ใหญ่ | มีเมนูสุขภาพ ผัก–ผลไม้, โปรตีนไม่ติดมัน, แสดงพลังงานและโซเดียม, ห้ามใช้น้ำมันทอดซ้ำ, ตรวจประเมินต่อเนื่อง |
| SAN Certified สะอาด ปลอดภัย ได้มาตรฐาน | สุขาภิบาลครบวงจร + ตรวจสอบย้อนกลับ | เครือข่าย SAN ร่วมกับกรมอนามัย | โรงงาน มหาวิทยาลัย หรือศูนย์อาหารขนาดใหญ่ | แยกโซนสุก–ดิบ, ตรวจคุณภาพน้ำและอุปกรณ์, ระบบติดตามผลออนไลน์, มี QR ตรวจสอบมาตรฐาน |
| Food Safety อาหารปลอดภัย มั่นใจได้มาตรฐาน | ความปลอดภัยทุกขั้นตอน | กระทรวงสาธารณสุข | ทุกองค์กรที่มีบริการอาหาร | ปฏิบัติตาม GMP/HACCP, ควบคุมอุณหภูมิ–วัตถุดิบ, มีใบอนุญาตจำหน่ายอาหาร, ตรวจสารตกค้างและเชื้อจุลชีพ |
เวิร์กช็อป “Clean Food Good Taste” โดย SAKID ยกระดับสู่โรงอาหารสุขภาพที่ได้ใบรับรอง
SAKID ร่วมกับนักกำหนดอาหารและกรมอนามัย จัดเวิร์กช็อป “Clean Food Good Taste & Healthy Canteen” เพื่อให้องค์กรสามารถ
• เรียนรู้หลักเกณฑ์การตรวจสุขาภิบาลอาหาร
• ปฏิบัติจริงในการประเมินและปรับปรุงโรงอาหาร
• เตรียมยื่นขอใบรับรอง Clean Food Good Taste
• รับคำปรึกษาจากนักกำหนดอาหารมืออาชีพ
บริการนี้ครอบคลุมทั้งการตรวจประเมินโรงอาหาร, อบรมพนักงานครัว และออกเอกสารรับรองสุขาภิบาลอาหาร เพื่อให้โรงอาหารในองค์กรสามารถผ่านการตรวจได้อย่างมั่นใจ
👉สนใจ WORKSHOP Healthy Canteen สำหรับแม่ครัว พ่อครัว
ทำไมต้องเลือก SAKID เป็นที่ปรึกษาโรงอาหารสุขภาพ
เพราะ SAKID ไม่ได้แค่สอนให้ “สะอาดและอร่อย” แต่เราดูแลครบตั้งแต่ต้นจนถึงการตรวจรับรองจริง
• ตรวจสุขาภิบาลโรงอาหารตามเกณฑ์กรมอนามัย
• อบรมพนักงานครัวโดยนักกำหนดอาหารมืออาชีพ
• ออกแบบเมนู Clean Food Good Taste เฉพาะองค์กร
• เตรียมเอกสารยื่นขอใบรับรองพร้อมติดตามผล
📌 สนใจสมัครเข้าร่วมโครงการ เกณฑ์สุขาภิบาลอาหาร/Healthy Canteen / Clean Food Good Taste ปรึกษากับ SAKID
มาตรฐานโรงอาหารไม่ได้เป็นเพียง “ใบประกาศรับรอง” แต่คือหัวใจสำคัญของวัฒนธรรมองค์กรที่ใส่ใจสุขภาพพนักงานในทุกมื้ออาหาร จากมาตรฐานหลักทั้ง 4 Clean Food Good Taste, Healthy Canteen, SAN Certified, และ Food Safety เราจะเห็นได้ว่าทุกแนวทางล้วนมุ่งสู่เป้าหมายเดียวกัน คือ “อาหารที่สะอาด ปลอดภัย และส่งเสริมสุขภาวะ”
องค์กรที่พัฒนาโรงอาหารให้ได้ตามเกณฑ์เหล่านี้ ไม่เพียงช่วยลดความเสี่ยงต่อโรคและอุบัติการณ์อาหารเป็นพิษ แต่ยังช่วยสร้างสภาพแวดล้อมการทำงานที่ดี มีพลัง และเต็มไปด้วยความไว้วางใจระหว่างพนักงานกับนายจ้าง โรงอาหารที่ได้มาตรฐานคือ “พื้นที่แห่งสุขภาวะ” ที่เชื่อมโยงสุขภาพกาย ใจ และความยั่งยืนขององค์กรเข้าด้วยกันอย่างแท้จริง
สนใจทำมาตรฐานโรงอาหาร หรือโรงอาหารสุขภาพ แต่หากไม่รู้จะเริ่มต้นอย่างไร ปรึกษา SAKID ได้ เราไม่ใช่แค่ผู้นำกิจกรรมสุขภาพเท่านั้น แต่ยังเป็นที่ปรึกษาช่วยออกแบบกิจกรรมสุขภาพให้เหมาะสมกับแต่ละองค์กร รวมทั้งวิเคราะห์ผลลัพธ์ทางสุขภาพให้จบครบในที่เดียว ทำให้คนในองค์กรมีสุขภาพดีอย่างยั่งยืน
Workshop กับ SAKID เรื่องการดูแลสุขภาพ ไม่ว่าจะเรื่องอาหาร ทำอาหารสุขภาพ Cooking class สุขภาพจิตปรึกษานักจิตวิทยาแบบรายบุคคลหรือทำกิจกรรมคลาสกลุ่ม นักกายภาพออฟฟิศซินโดรม โดยเรามีผู้เชี่ยวชาญเฉพาะทางที่จะมาให้ความรู้เข้าใจแบบย่อยง่ายและลองทำกิจกรรมร่วมกัน อาทิเช่น คลาสโยคะ คลาสซุมบ้า คลาสออกกำลังกายหลังเลิกงาน สามารถสอบถามและช่วยออกแบบ Workshop ให้ตรงกับไลฟ์สไตล์พนักงานในบริษัทได้
แหล่งอ้างอิง
- กรมอนามัย. (2566). คู่มือโรงอาหารปลอดภัย ใส่ใจสุขภาพ (Healthy Canteen). สำนักสุขาภิบาลอาหารและน้ำ กรมอนามัย กระทรวงสาธารณสุข.สืบค้นจาก https://foodsan.anamai.moph.go.th/th/dmkm/download?did=30375&id=99071&lang=th&mid=37684&mkey=m_document
- กรมอนามัย. (2565). คู่มือโครงการอาหารสะอาด รสชาติอร่อย (Clean Food Good Taste). สำนักสุขาภิบาลอาหารและน้ำ กรมอนามัย กระทรวงสาธารณสุข.สืบค้นจาก https://pubhtml5.com/twve/fmqx/basic/
- กรมอนามัย. (2566). แนวทางมาตรฐาน SAN และ SAN Plus สำหรับสถานประกอบการจำหน่ายอาหาร. สำนักสุขาภิบาลอาหารและน้ำ กรมอนามัย กระทรวงสาธารณสุข.
สืบค้นจาก https://foodsan.anamai.moph.go.th/th/san/download?did=34264&id=114841&lang=th&mid=38922&mkey=m_document - กรมอนามัย. (2566). แบบตรวจมาตรฐานสุขาภิบาลอาหารสำหรับโรงอาหาร. สำนักสุขาภิบาลอาหารและน้ำ กรมอนามัย กระทรวงสาธารณสุข. สืบค้นจาก https://foodsan.anamai.moph.go.th/th/food-sanitation/download/?did=204396&id=75018
- กรมอนามัย. (2565). แนวทางโรงอาหารคุณภาพ (Green Canteen Guidelines). สำนักสุขาภิบาลอาหารและน้ำ กรมอนามัย กระทรวงสาธารณสุข. สืบค้นจาก https://foodsan.anamai.moph.go.th/web-upload/13x34cba8a8c311038000343e8ab441d5ff/202105/m_news/35387/204474/file_download/dd4bd84a10dfee92670406ff81300f75.pdf
- กรมอนามัย. (2567). ข่าวประชาสัมพันธ์: ดันมาตรฐาน SAN – SAN Plus ยกระดับความปลอดภัยแทน Clean Food Good Taste. สืบค้นจาก https://thailandhealthhub.com/2025/821463/
- กรมอนามัย. (2566). ข่าวประชาสัมพันธ์: ส่งเสริมโรงอาหารปลอดภัยใส่ใจสุขภาพ Healthy Canteen. สืบค้นจาก https://www.anamai.moph.go.th/th/news-anamai/18819
- สำนักงานสิ่งแวดล้อม. (2565). แนวทางโรงอาหารสีเขียว (Green Canteen Guidelines). กรมส่งเสริมคุณภาพสิ่งแวดล้อม กระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม.
สืบค้นจาก https://www.deqp.go.th
บทความที่น่าสนใจ
บูธประชาสัมพันธ์แอพสะกิด ที่การไฟฟ้านครหลวง เขตวัดเลียบ
บูธประชาสัมพันธ์แอพสะกิด ที่การไฟฟ้านครหลวง เขตวัดเลียบ
เมื่อวันที่ 14 กรกฎาคม 2566 Sakid ได้ออกบูธประชาสัมพันธ์แอพสะกิดให้กับการไฟฟ้านครหลวง เขตวัดเลียบ ในกิจกรรม Fun for Fit เพื่อแนะนำการเข้าร่วมโครงการ “MEA เบิร์นเกินร้อย” เปิดศึกการแข่งกันระหว่างทีมเพิ่มการเผาผลาญแคลอรี ด้วยการส่งภารกิจสุขภาพผ่านแอพสะกิด และลุ้นรับของรางวัลในแต่ละเดือน
5 หนังสือจิตวิทยา ปลุกพลังความก้าวหน้าในอาชีพ ที่ต้องมีติดโต๊ะทำงาน
หากคุณเป็นพนักงานออฟฟิศหรือผู้ที่ทำงานในองค์กร ที่รู้สึกติดอยู่ในวังวนเดิม ๆ ไม่มีความก้าวหน้าหรือความสุขในการทำงาน และต้องการหาแรงบันดาลใจเพื่อพัฒนาตนเองให้ทำงานได้อย่างมีความสุขและประสิทธิภาพมากขึ้น บทความนี้มีหนังสือจิตวิทยาดีๆ 5 เล่มจากผู้เชี่ยวชาญ ที่จะช่วยปลุกพลังและเสริมสร้างศักยภาพในการทำงานของคุณ ไม่ว่าคุณจะเป็นมือใหม่หรือมืออาชีพ หนังสือเหล่านี้จะช่วยให้คุณค้นพบตัวเอง ปลดล็อกความคิด และปรับมุมมองใหม่ในการทำงานและการใช้ชีวิต
WORKSHOP Cooking class เคบับ
กิจกรรม Cooking class เคบับ
วันที่ 6 สิงหาคม 2567 SAKID ได้จัดกิจกรรม Cooking class เคบับ ที่บริษัท CBRE โดยพนักงานได้เข้าร่วมจำนวน 40 คน ซึ่งนักกำหนดอาหารวิชาชีพ ได้เป็นผู้ให้ความรู้เกี่ยวกับวัตถุดิบและมีทริคการดูแลสุขภาพด้านอาหารสำหรับชาวออฟฟิศให้เล่นเกมสุขภาพพร้อมรับของรางวัลกันอีกด้วย คลาสสอนทำเคบับ จะสอนให้ทุกคนทำซัลซาซอสจากมะเขือเทศสด แทนการใช้ซอสมะเขือเทศ การปรุงวัตถุดิบไก่และผักและการห่อม้วนแรป ทำกินเองอร่อยได้ง่ายๆ ที่บ้าน
Snack Bar จัดอย่างไรให้พนักงานสุขภาพดี
Snack bar สำหรับพนักงาน เป็นสวัสดิการที่ช่วยเพิ่มปฏิสัมพันธ์ และ ประสิทธิภาพการทำงานได้ แต่ควรเลือกอาหารที่เหมาะสม เช่น ผลไม้ นม แครกเกอร์ หรือ อาหารที่มีพลังงานน้อย เพื่อช่วยให้พนักงานมีสุขภาพที่ดีด้วยนั่นเอง
กิจกรรม 5ส คืออะไร (เข้าใจง่ายๆ ใน 5 นาที)
กิจกรรม 5ส คือเครื่องมือชั้นเยี่ยมในการจัดระเบียบและทำให้สามารถใช้พื้นที่ขององค์กรได้อย่างมีประสิทธิภาพสูงสุด แต่แท้จริงนั้นกิจกรรม 5ส คืออะไร มาหาคำตอบไปด้วยกัน
Hybrid Working โอกาส ความท้าทาย สำหรับองค์กร
หลายปีที่ผ่านมาหลายคนอาจจะได้ยินหรือกำลังมองหางานที่ไม่ต้องเข้าออฟฟิศแต่งานบางประเภทก็ยังจำเป็นที่จะต้องเข้ามาออฟฟิศอยู่ การทำงานแบบ Hybrid Working เป็นการทำงานคนละครึ่งทางที่เริ่มมีความนิยมมากขึ้นในหลายบริษัทและยังมีการดึงดูดพนักงานในการตัดสินใจร่วมทำงานกับบริษัทอีกด้วย ในยุคที่เทคโนโลยีและการสื่อสารพัฒนาอย่างก้าวกระโดด แนวคิดเกี่ยวกับการทำงานก็เปลี่ยนแปลงไปอย่างมาก หนึ่งในรูปแบบการทำงานที่ได้รับความนิยมมากขึ้นเรื่อย ๆ ในปัจจุบันคือ Hybrid Working Model หรือ รูปแบบการทำงานแบบไฮบริด ซึ่งเป็นการผสมผสานระหว่างการทำงานในสำนักงานและการทำงานจากระยะไกล (Remote Work) – แนวทางนี้ไม่เพียงแต่ช่วยเพิ่มประสิทธิภาพในการทำงาน แต่ยังตอบสนองความต้องการของพนักงานในด้านความยืดหยุ่นและสมดุลชีวิตส่วนตัวอีกด้วย
